ALKMAAR - De Vrije Boekendagen zijn voorbij. Twee weken lang beklommen onafhankelijke schrijvers en dichters podia overal in Nederland. Alkmaar presenteerde zich liefst tweemaal tijdens dit alternatief van de CPNB-boekenweek. Vorige week in de Cantina Architectura en afgelopen vrijdag in jongerencentrum Parkhof. Het donkere achterkamertje waar de zwoegende scribent zich in eenzaamheid placht op te houden, werd aldus verruild voor de publieke grot in het Victoriepark. Op het podium staat een toiletpot, temidden van een grote hoeveelheid apparatuur. Een verwijzing naar de plankenkoorts van sommigen ? Een statement over de inhoud van het geboden programma ? De precieze betekenis blijft de gehele avond onduidelijk. Paul Hergaarden, bekend van Radio Vrede, praat de optredens aan elkaar. "Doe je ding !", roept hij herhaaldelijk, waarna alweer een paradijsvogel zich uit het publiek losmaakt, gewapend met een pak papier. Soms met trillende handen, dan weer strak van de ingehouden woede, zoals bij het gedicht van Alkmaarder 'Yan' over de Golfoorlog.

Er zijn mensen die heel kort een duit in het zakje doen. Ter plekke bedacht, of om andere redenen. 'Dronken Dennis' uit Bergen bijvoorbeeld, die na een vloek en een zucht de duisternis weer opzoekt. Daar zit hij naast een bak met bundeltjes, die gretig aftrek vinden bij een bescheiden schare bewonderaars. "Het meeste is niet goed genoeg om mee op het podium te gaan staan", verklaart hij zijn vlugge aftocht. Anderen nemen de tijd. De 22-jarige Renver leest een lang verhaal voor over een gedoemde liefde. Getekend tegen de achtergrond van kroegbezoek en gelardeerd met wanhoop. Een geschiedenis die escaleert in moord en doodslag. Ook de Fruitcompagnie met Jelle Bouwhuis, Sjoerd van Berkel en Felix Hogeboom, heeft een fors programma. Zij treden dan ook meerdere malen op. Vooral Hogeboom, initiatiefnemer van de literaire avond in Parkhof, is goed op dreef. Hij heeft een prima performance, detoneert als het ware in dit pandemonium van amateurs. "Ik, ik, ik, die op de bank zit ! Ik,ik, ik,die de krant pakt! Ik,ik, ik, die naar zijn werk gaat!, fulmineert hij, op gitaar begeleidt door Bouwhuis. Absurd, maar met een plezier waar de vonken van afspatten.

En zo is het eigenlijk een fantastische avond, want wat is er mooier dan mensen die hun eenzame, private gedachten over het felle voetlicht brengen ? Toegegeven, bij vlagen is het zwaar op de hand. Weltschmerz en Grote thema's. God, liefde en Oorlog. Maar het kan ook heel aandoenlijk zijn zoals in een gedichtje van Niels Vonberg: 'Mijn buurmeisje had Slipknot terwijl ze staat / in haar anarchistisch gescheurde T-shirt / terwijl haar piercing een lichte jaren-90-invloed verraadt / zegt ze tegen haar moeder / mama mag ik alvast mijn zakgeld ? ' Absoluut hoogtepunt van de avond is een optreden van Schnellrecht. Drie jongens beklimmen het podium. Twee buigen zich over de apparatuur. De derde grijpt de microfoon en zegt: "Wij doen niet aan conformisme". Hierop barst een ongelofelijke herrie los en rollen rookwolken de zaal in. Stroboscooplicht maakt de performance staccato zichtbaar. Diep onder de geluidsmuur zijn de flarden van een gedicht te horen. 'Autobahn, babygehuil en een sigaretje op de Rastplatz '. De chaos is even snel voorbij als hij begon. "Was dat het ?", vraagt presentator Hergaarden. De jongens mompelen wat en zoeken een goed heenkomen. Terug in de anonimiteit van het publiek.